Bagnety do polskich Kałasznikowów

Niżej przedstawię i opiszę podstawowe typy bagnetów produkowanych i używanych w Polsce wraz z karabinkiem AK i AKM. Materiał nie będzie zawierał informacji w zakresie różnic produkcyjnych w obrębie jednego typu bagnetu ale jedynie ogólną typologię związaną z kolejnymi modelami.

Model 56-H-212
Wprowadzony wraz z karabinkiem AK. Prosta nożowa głownia ze zbroczem i centralnym sztychem. Jelec z pierścieniem, okładki chwytu z tworzywa sztucznego, mocowane dwoma śrubami. Charakterystycznie rozdwojone zakończenie głowicy. Zatrzask umiejscowiony w rękojeści zaraz za jelcem. Pochwa metalowa z dławikiem ze skórzana żabką.

Model 6H3
Pojawia się wraz z AKMem. Bagnet jest zupełnie inną konstrukcją niż 56-H-212. Głownia nożowa typu Bowie, z otworem pozwalającym, po połączeniu z pochwą, stworzyć nożyce do cięcia drutów. Jelec z pierścieniem do osadzania na lufie. Rękojeść pokryta z zewnątrz tworzywem sztucznym. Z każdej jej strony widać po dwa zaślepione otwory; kryjące zapewne śruby mocujące. Głowica w której znajduje się zatrzask również znajduje się pod okładzinami. W jej okolicy znajduje się otwór pozwalający przepleść skórzany pasek, którego koniec mocuje się do jelca. Ma on w założeniu zwiększyć pewność chwytu, kiedy bagnet używany jest w roli noża.
Pochwa jest metalowa. Posiada dławik. Na jej zakończeniu posiada mechanizm służący, po połączeniu z głownią, na stworzenie nożyc do przecinania drutów lub przewodów, również tych pod napięciem. Izolację wówczas zapewnia gumowa nakładka na górnej części pochwy oraz tworzywowe okładki chwytu bagnetu. Do oczka, znajdującego się w okolicy górnej krawędzi pochwy, mocowana jest za pomocą karabińczyka skórzana żabka.

Model 6H4
Modyfikacja bagnetu 6H3. Zmiany objęły głownie rękojeść i głowicę. Głownia i pochwa pozostały nie zmienione.

Porównanie
Niżej zdjęcia porównawcze wszystkich opisanych wyżej modeli bagnetów oraz ich pochew. Na ostatnim zdjęciu widać bagnety 6H3 i 6H4 w roli nożyc do przecinania drutów.

Mocowanie do broni
Poniżej zobaczyć można sposób mocowania bagnetów do broni. Jest on zupełnie inny w wypadku AK i AKM. W AK zatrzask blokuje bagnet o podstawę muszki. W AKM natomiast o występ w dolnej części kolanka gazowego.

Porównanie pochwy i żabki bagnetu 56-H-212 z nożem wz.55
Na koniec porównanie wymiarów pochew i konstrukcji żabek bagnetu 56-H-212 i noża wz.55. Kiedy oglądamy je samodzielnie, bez możliwości porównania, mogą wydawać się takie same. Jednak, co pokazują poniższe zdjęcia, takie nie są. Choć ich konstrukcja jest bardzo podobna.

Nakrętki na wylot lufy AK i AKM

Dziś porównany nakrętki zajadające się u wylotu lufy w polskich karabinkach AK i AKM.
Na odcinku lufy pomiędzy podstawą muszki a wylotem, znajduje się gwint (prawy), który mocuje nakrętkę. Dodatkowo jej położenie ustala zatrzask, w postaci trzpienia podpartego sprężyną, umieszczony w podstawie muszki.

Typ pierwszy
Wykonana z oksydowanej stali. Posiada cztery podcięcia dla zatrzasku. Są na niej też dwie równolegle zeszlifowane powierzchnie umożliwiające uchwycenie nakrętki kluczem. Ten typ nakrętki pojawia się wraz z kbk AK oraz wczesnej produkcji AKM.

Typ drugi
Wykonana ze stali malowanej na czarno. Jest nie symetryczna i posiada tylko jedno podcięcie dla zatrzasku ustalającego by nakrętka ustawiła się na broni w odpowiedniej pozycji. Pełnie ona bowiem poza funkcje ochrony końca lufy i gwintu również funkcje kompensatora podrzutu.
Nakrętki tego rodzaju pojawiają się w dokumentach w 1972 wraz z pojawieniem się AKMS. Są zamienne z wcześniejszym typem nakrętek.

Odrzutnik do strzelanie nabojami ślepymi
Wykonany ze stali, wykończony na srebrny kolor. Posiada masywną w porównaniu z nakrętkami budowę. Mamy więcej, bo aż osiem, nacięć pod zatrzask zabezpieczający. Moletowane boki a od czoła nacięcie pod wkrętak ułatwiające montaż i demontaż urządzenia na broni. W przeciwieństwie do wcześniej przedstawionych nakrętek, które były nowe ta jest używana i wewnątrz posiada ślady osady korozyjnego. Zakładano ją na wylot lufy podczas używania amunicji pozoracyjnej w celu zapewnienia działania automatyki broni. Wewnątrz nakrętki znajduje się kryza zmniejszająca prędkość wylotową gazów z przewodu lufy.

Polskie pasy nośne do AK i AKM

W tym materiale postaram się przedstawić i porównać ze sobą modela pasów używanych w WP do karabinków AK i AKM.
Nie będą tu uwzględnione nowoczesne pasy, ale tylko klasyczne dwupunktowe pasy wojskowe polskiej produkcji.
Zaczniemy od przedstawienie każdego z pasów w kolejności od najmłodszego do najstarszego a następnie do porównania ich budowy.

Typ trzeci

Ten model pasa do "kałacha" kojarzy większość osób.
Wykonany z taśmy parcianej z tworzywa sztucznego. Z jednej strony zaszyta klamra do regulacji długości pasa. Z drugiej zamocowane trzema nitami metalowe okucie mocujące d-ring z nawleczonym karabinkiem (karabinka nie trzeba zdejmować w celu zamocowania pasa na borni, ale nie wszyscy o tym wiedzą). Po środku skórzana szlufka. Na pasie który posiadam nie ma żadnych sygnatur czy pieczęci.

Typ drugi

Bardzo podobny do wcześniej omówionego. Różnica polega na tym co zamocowano do metalowego okucia. W tym wypadku specyficznie ugięty z drutu pierścień na którym mocuje się skórzany troczek z klamrą z bolcem i zapina się go do broni tworząc pętlę. Na pasie znajdują się pieczęcie dwie okrągła i kwadratowa nie są czytelne. Jest również data produkcji, bez wyraźnej ostatniej cyfry: 197x

Typ pierwszy

Wykonany w przeciwieństwie do swoich następców z naturalnej taśmy parcianej. Ten na zdjęciach jest wyblakły ale w okolicy zaszycia skóry prześwitują chyba resztki pierwotnego koloru - charakterystycznego dla elementów z naturalnej taśmy parcianej odcienia jasnej zieleni, takiego samego jak n.p. na szelkach "dusicielkach". Kalmara ma taka samą wielkość, jak w późniejszych pasach, ale otwarty profil. Bez tego nie założylibyśmy pasa na do broni. Ponieważ drugi koniec jest zbyt gruby i duży. Został obszyty skórą, która mocuje klamerkę z bolcem i skórzaną taśmę. Za ich pomocą, których przypinamy koniec pasa do bączka w broni. Podobne zakończenie ma pas do rkm D, patrząc dalej korzeni pomysłu można szukać w pasach do PPSz.41 i PPS.43 gdzie wedle podobnej zasady mocowano pasy, jednak w detalach rozwiązanie wyglądało inaczej. Pas jest bogato sygnowany widać na nim rok produkcji 1961, 11 w owalu - F.B. Radom, i nie do końca czytelną kwadratowa pieczęć.

Porównanie różnic

Mocowanie do broni

Klamry

Szlufki

Długość pasów
Jeśli weźmiemy sama długość taśmy parcianej, to dla pasów drugiego i trzeciego typu jest taka sama. Pas pierwszego typu jest o kilka centymetrów krótszy.

Pas nośny Kar.98k – Haltestück

Haltestück – czyli zapięcia pasa nośnego, blokujące jego koniec przewleczony przez otwór znajdujący się w kolbie. Współcześnie w Polsce nazywany: żabką, knopikiem, lub zapięciem.

Chciałbym pokazać oryginalne Haltestück'i oraz przybliżyć ich budowę oraz zastawić z produktem powojennym jugosłowiańskim i współczesną repliką.

Niżej widzimy oryginalne egzemplarze i wykopkowe wnętrze pozbawione skórzanego obszycia.
Jak widać rdzeń stanowi odpowiednio ukształtowana stalowa płytka z blachy stalowej o grubości prawie 2 mm co zapewnia jej sztywność. W płytce został wycięty prostokątny otwór o lekko zaokrąglonych narożnikach, o wymiarach ok. 25 x 8 mm, pozwalający na przewleczenie pasa oraz otwór, w którym zanitowany został knopik służący do blokowania na nim pasa. Knopik przypomina kształtem te stosowane w ładownicach do MP. Knopiki wykonywano ze stali oraz mosiądzu.
Metalowy sztywnik był obszywany skórą. Stosowano co najmniej dwa rodzaje otworów na knopik w skórze: duży oraz mniejszy z nacięciem. Szlufki mogły posiadać przetłoczenia na brzegach lub były ich pozbawione. Skóra gładka w naturalnym kolorze, roślinie wyprawiana, wołowa. Warto zwrócić uwagę na przeszycie w otworze służącym do przewleczenia pasa.

Niżej prezentuję powojennej produkcji Haltestück'i.
Z lewej produkt jugosłowiański dla tamtejszej armii, podobny do niemieckiego pierwowzoru solidnością i użytymi komponentami ale pozbawiony szwu w okolicy otworu na pas. Z prawej kopia z przed około 10 lat kupiona w Niemczech wraz z replika pasa. Wykonana bardzo solidnie, zdecydowania lepiej od współcześnie dostępnych produktów. Sztywnik bardzo solidny, niestety skóra z moletowaniem i brak szwu w okolicy otworu na pas należy uznać za mankamenty w odwzorowaniu oryginału.

Na koniec zostawiałem analizę współcześnie dostępnych np.: w sklepach dla rekonstruktorów czy serwisach aukcyjnych Haltestück'ów.
Na poniższej fotografii widzimy porównanie kompletnych Haltestück'ów repliki oraz oryginału. Przedstawiałem również porównanie sztywników. Dobrze widać różnice wymiarowe i w wykończeniu. Blacha współczesnego sztywnika jest zdecydowani cieńsza a knopik umiejscowiony w innym miejscu w stosunku do oryginału.

Co zrobić w takiej sytuacji?
Proponuję wymienić skórę na kopi Haltestück'a na nową i właściwie ją zszyć. Szlufka ma szerokość 11 mm, skórkę należy uformować do kształtu blaszki sztywnika, powinna być dość ciasto zaszyta i opinać blaszkę. Nie używamy kleju.
Dla bardziej zdeterminowanych polecam wykonanie elemntu sztywnika od podstaw. W razie potrzeby mogę udostępnić rysunek z dokładnie zwymiarowanycm elementem.

Oto efekt kilku minut pracy (z prawej) i materiał wyjściowy.

Kabury - TT 33 (ZSRR)

Kabura kierzowa produkcji radzieckiej do pistoletu TT.
Korpus wykonano z brązowej kierzy. Brzegi obszyto cienką skórką. Paski, kieszeń na magazynek, zaczepy wyciora, etc. wykonano z jasnej, roślinne wyprawianej skóry wołowej. Knopik zamykający mosiężny na stalowej podkładce. Wycior mosiężny sygnowany gwiazdą. Od wewnętrznej strony na klapie zamykającej widoczne białe pieczecie - sygnatury.
Warto zwrócić uwagę na zakończenie (dno) kabury, wykonane inaczej niż w kaburach powojennych produkcji polskiej.